Личный врач императора Клавдия Скрибоний Ларг неоднократно упоминает критский пассум в качестве ингредиента для лекарств.

Судя по эпиграмме Марциала, стоимость этого вина была не очень высока:

Гносский родил виноград с минойского Крита напиток
Тот, что у нас бедняку служит медовым вином.
(Марциал, 13.106)

Klementos Alexandrinos. Paedagogus, 2.2.30.1:

Οὐ πολυπραγμονητέον τοίνυν τὸν οἶνον τὸν Χῖον, ἂν ἀπῇ, οὐδὲ τὸν Ἀριούσιον, ὅταν μὴ παρῇ. ∆ίψα γὰρ ἐνδείας τινός ἐστι πάθος καὶ τὸ κατάλληλον ἐπιζητεῖ βοήθημα πρὸς ἀναπλήρωσιν, οὐ τετυφωμένον ποτόν. Πλαδώσης δὲ ὀρέξεως δι' ἀκρασίαν αἱ διαπόντιοι οἰνηγίαι, παραφρονούσης καὶ πρὸ τῆς μέθης περὶ τὰς ἐπιθυμίας 2.2.30.2 τῆς ψυχῆς. Θάσιός τε γὰρ ὁ εὐώδης καὶ ὁ εὔπνους Λέσβιος καὶ Κρής τις γλυκὺς καὶ Συρακούσσιος ἡδὺς καὶ Μενδήσιός τις Αἰγύπτιος καὶ ὁ νησιώτης Νάξιος καὶ ἀνθοσμίας τις ἄλλος τῆς Ἰταλῶν γῆς, πολλὰ ταῦτα ὀνόματα· σώφρονι συμπότῃ οἶνος εἷς, ἑνὸς γεώργιον

Martialis. 13.106:

CVI. Passum.

Gnosia Minoae genuit vindemia Cretae
hoc tibi, quod mulsum pauperis esse solet.

Scribonius Largus. Compositiones, 30:

XXX. Est et hoc medicamentum satis efficax, quo ita oportet palpebras perunguere, ne quid intra oculum fluat. Recipit autem haec: Croci Siculi p. X III, crocomagmatis p. X XII, turis p. X III, aluminis rotundi p. X VI, opii p. X I, murrae p. X II, commis p. X III. Vino Falerno teruntur; cum levia facta sunt et crassitudinem habent mellis spissi, adicitur passi Gretici pondo sextans; reponitur pyxide stagnea; si passum adiectum fuerit, collyrium erit.

Scribonius Largus. Compositiones, 63:

LXIII. Medicamentum Andronis prodest in omni parte corporis facto cancro, recipit autem haec: Mali granati corticis p. X X, terrae mali p. X VIIII, aloes p. X IIII, murrae p. X II, gallae p. X VIII, aluminis fissi p. X III, aeris floris p. X duum. Teruntur et cribrantur sicca curiose, deinde admiscetur passum Creticum, dum habeat spissitudinem mellis; vitro reponitur. Gum opus est, vino austero [sumendum medicamentum est] diluitur. Facit hoc medicamentum ad carbunculos et ad ignem sacrum et ad zonam, quam Graeci ἕρπητα dicunt.

Scribonius Largus. Compositiones, 65:

LXV. Altera ad eadem utor stomatice, cum diutius vexatae partes ante dictae sunt: Aluminis fissi p. X II, gallae contusae p. X II, omphaci aridi p. X I, croci p. X I, passi Cretici sextarius unus. Hoc decoquitur vaso fictili ad dimidias et ita cetera diligenter trita admiscentur. Utrumque autem medicamentum stagneo reponendum est vaso.

Scribonius Largus. Compositiones, 74:

LXXIIII. Altera arteriace ad fluorem et raucitatem arteriae, item [ex ea] ad tussim et abscisum sonum vocis: Tragacanthi p. X VI, commis Alexandrinae p. X VI, murrae p. X I, turis p. X II, croci p. X I, piperis albi grana XX, cariotarum recentium trium pulpas medias detracta exteriore cute interioribusque venis vel uvae passae novae et incorruptae purgatis interioribus granis p. X VIII. Commis et tragacanthum passo Cretico uno die et una nocte macerari oportet et postero die pila et pilo mundo contundere et cetera trita mortario curiose admiscere, inde dare fabae magnitudine globulum sub lingua tenere devorantem quod liquefactum fuerit. Hoc medicamentum pipere detracto et ad tumorem arteriae facit, servandum autem puxide buxea.

© А.С. Горский, 2021-2023. Все права защищены.