НА ГЛАВНУЮ СТРАНИЦУ

РЕТИЙСКОЕ   (R[h]aeticum)


Хорошее вино, приготовлявшееся из скороспелого красного винограда в Веронской области (Плиний Ст. 14,67; Вергилий, Георг. 2.95-96, Страбон, IV. 6. 8).

Сейчас этот винодельческий регион носит название Вальполичелла.

Светоний сообщает, что император Август, не терпевший состояния опьянения и поэтому редко пивший больше одного секстария за раз (около 0,5 литра, причем не будем забывать, что речь идет о разбавленном вине), из всех вин предпочитал именно ретийское (Свет. Авг., 77). Вспомним, кстати, что только такой трезвенник, как Август мог на жалобы римской толпы на дефицит вина ответить: «Мой зять Агриппа достаточно построил водопроводов, чтобы никто не страдал от жажды!» (То же, 42). Также интересно отметить легкую фронду Вергилия, безусловно знавшего о вкусах императора, но все-таки давшему ретийскому только второе место после фалерна.

В одном месте из Плиния ретийский виноград упоминается среди сортов, подвергавшихся копчению над дымоходом, (император Тиберий очень любил такой - африканский), поэтому особенностью вина, вероятно, был его копченый аромат или привкус, хотя как правило, такого эффекта добивались, помещая в дым сосуды с уже готовым вином (Плин. Ст. 14, 16). Цельс же указывает на смолистый вкус, когда рекомендует "ретийское или аллоброгское, или какое-либо другое сухое, приправленное смолой" вино употреблять тем, кто страдает расстройством желудка (Цельс, 4,12,8).




ИСТОЧНИКИ:

Celsus. 4,12,8:

Potui quidem aptissimum est vinum frigidum, vel certe bene calidum meracum, potissimum Raeticum vel Allobrogicum aliudve, quod et austerum et resina conditum est: si id non est, quam asperrimum maximeque Signinum.

Columella, De re rustica. 3.2.27 (о винограде):

Ut spionia dapsilis musto et amplitudine magis uvarum, quam numero fertilis, ut oleaginia, ut Murgentina, eademque Pompeiana, ut Numisiana, ut venucula eademque scirpula, atque sticula, ut nigra Fregellana, ut merica, ut Rhaetica, ut omnium quas cognovimus copiosissima arcelaca maior, a multis argitis falso existimata.

Marcialis. XIV. 100:

Si non ignotast docti tibi terra Catulli,
Potasti testa Raetica vina mea.

Plinius Maior. 14.16 (о винограде):

ante eum Raeticis prior mensa erat uvis ex Veroniensium agro.

Plinius Maior. 14.67:

Ex reliquis autem a supero mari Praetutia atque Ancone nascentia, et quae a palma una forte enata palmensia appellavere, in mediterraneo vero Caesenatia ac Maecenatiana, in Veroniensi item Raetica, Falernis tantum postlata a Vergilio, mox ab intimo sinu maris Hadriana, ab infero autem Latiniensia, Graviscana, Statoniensia.

Servius Honoratus, In Vergilii Georgicon. II. 95:

hanc uvam [sc. Rhaeticam] Cato praecipue laudat in libris quos scripsit ad filium; contra Catullus earn vituperat et dicit nulli rei esse aptam, miraturque cur cam laudaverit Cato.

Strabo. IV.6.8:

Svetonius. Divus Augustus. 77:

Vini quoque natura parcissimus erat. Non amplius ter bibere eum solitum super cenam in castris apud Mutinam, Cornelius Nepos tradit. Postea quotiens largissime se invitaret, senos sextantes non excessit, aut si excessisset, reiciebat. Et maxime delectatus est Raetico neque temere interdiu bibit.

Vergilius, Georgicon. 2.95-96:

purpureae praeciaeque et, quo te carmine dicam,
Rhaetica? nec cellis ideo contende Falernis.



© А.С. Горский, 2021. Все права защищены.